Gentiana verna subsp. balcanica

Στο Παγγαίο έχει καταγραφεί σε υψόμετρα μεγαλύτερα των 1.800 μ. και κυρίως στο κεντρικό μέρος των κορυφών. Εμφανίζεται μεμονωμένο ή σχηματίζει ομάδες ατόμων με διάσπαρτη κατανομή.

Ο συνολικός πληθυσμός του είναι σχετικά μικρός λόγω της περιορισμένης γεωγραφικής του εξάπλωσης και της εμφάνισής του υπό μορφή μεμονωμένων ατόμων. Πολυετές ποώδες φυτό, το οποίο χαρακτηρίζεται ως «νανώδες», λόγω του χαμηλού του ύψους, που φτάνει μόλις τα 12 εκ. Συνήθως σχηματίζει ομάδες αρκετών βλαστών, καθώς έχει τη δυνατότητα να αναπαράγεται και επεκτείνεται μέσω της ανάπτυξης υπόγειων τμημάτων (στόλονες). Στη βάση του βλαστού έχει ρόδακα φύλλων με εμφανές μόνο το κεντρικό νεύρο. Αντίθετα τα φύλλα του βλαστού είναι στενότερα, με τα ανώτερα να είναι γραμμοειδή ή σαν λόγχη. Τα άνθη δεν σχηματίζουν ομάδες αλλά είναι ανά ένα στην κορυφή του κάθε βλαστού. Αποτελούνται από έναν επιμήκη σωλήνα και πέντε απλωτούς λοβούς έντονα μπλε χρώματος, ενώ το μέγεθός τους είναι σχετικά μεγάλο συγκριτικά με το μέγεθος ολόκληρου του φυτού. Απαντά σε περιοχές μεγάλου υψομέτρου (1.800-2.800 μ.) και μπορούμε να το δούμε ανθισμένο από τον Μάιο μέχρι και τον Ιούλιο, ανάλογα με το υψόμετρο. Είναι ένα από τα λίγα είδη που ανθίζουν την άνοιξη σε περιοχές μεγάλου υψομέτρου, καθώς η πλειονότητα των φυτικών ειδών ανθίζει το καλοκαίρι. Σε αυτό του το χαρακτηριστικό οφείλεται και η ονομασία του. Συγκεκριμένα η ονομασία verna προέρχεται από τη λατινική λέξη ver, véris που σημαίνει άνοιξη και καταδεικνύει την εαρινή του ανθοφορία.

Δεν παρατηρήθηκαν ενέργειες οι οποίες προκαλούν μείωση στο μέγεθος του πληθυσμού του στο Παγγαίο. Ωστόσο, ενέργειες οι οποίες θα προκαλέσουν διαταραχή στην περιοχή των κορυφών θα οδηγήσουν με τη σειρά τους στη μείωση του πληθυσμού του.

Προεδρικού Διατάγματος 67/81 (Φ.Ε.Κ. 23/Α/30-01-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας αυτών».

Συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των φυτικών ειδών του Προεδρικού Διατάγματος 67/81 (Φ.Ε.Κ. 23/Α/30-01-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας αυτών». Επιπρόσθετα, συμπεριλαμβάνεται και στη λίστα των Άλλων Σημαντικών Ειδών Φυτών (ΑΣΕΦ) της Ελλάδας που συνοδεύει την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Δεν έχει παρατηρηθεί κάποια αρνητική επίδραση στον πληθυσμό του όρους Παγγαίο, καθώς η άνθησή του γίνεται κατά τους ανοιξιάτικους ή πρώιμους καλοκαιρινούς μήνες όπου δεν παρατηρείται κάποια επιβλαβής δραστηριότητα.