Helleborus odorus subsp. cyclophyllus

Το σκάρφι, είναι βαλκανικό ενδημικό, κοινό της ελληνικής χλωρίδας που απαντά σε δάση και σε θαμνώνες, σε ανοιχτούς, σκιαζόμενους, πετρώδεις τόπους στην ορεινή κυρίως ζώνης (700-1.500 μ.). Γενικά χαρακτηρίζεται ως κοινό είδος στο Παγγαίο, το οποίο μπορεί να συναντήσει κανείς σε κάθε του εξόρμηση στο βουνό.

Πολυετές ποώδες φυτό, ύψους έως 50 εκ., με ισχυρό, σκουρόχρωμο ρίζωμα, που φτάνει σε μεγάλο βάθος. Ανθίζει νωρίς την άνοιξη (Μάρτιος-Απρίλιος), πριν ή παράλληλα με την έκπτυξη των φύλλων βάσης. Τα φύλλα είναι σύνθετα, σε σχήμα παλάμης, με 7-9 λογχοειδή φυλλάρια, έντονα πράσινα, σε μακρύ μίσχο. Τα φύλλα του βλαστού σχίζονται σαν παλάμη και από την μασχάλη βγαίνουν τα μεγάλα, κιτρινοπράσινα άνθη που γέρνουν προς τα κάτω και έχουν πολυάριθμους στήμονες. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο μάντης Μελάμποδας, ιερέας του Απόλλωνα, έδινε στις μεθυσμένες γυναίκες κατά τη διάρκεια των διονυσιακών γιορτών, γάλα από κατσίκα που είχε φάει ελλέβορο, καθώς το φυτό είχε την ιδιότητα να ξεμεθάει. Δηλητηριώδες φυτό, που χρησιμοποιήθηκε και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Χρήση του φυτού σε μεγάλες ποσότητες αναφέρεται ότι προκαλεί εμετό, διάρροια, πόνους στα πεπτικά όργανα, παράλυση και τελικά μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Σε επαφή με τα δόντια, τα μαυρίζει ή τα καταστρέφει. H λαϊκή μας παράδοση αποδίδει στο φυτό μαγικές ιδιότητες. Μια από αυτές τις παραδόσεις είναι ότι η ρίζα του, αν τοποθετηθεί ανάμεσα στον φλοιό και το ξύλο ενός δένδρου, μπορεί να το ξεράνει. Σύμφωνα με μια άλλη, κατά τη διάρκεια πολέμων οι ιδιοκτήτες ζώων, για να αποφύγουν την επίταξη των υποζυγίων, τα τάιζαν με ελάχιστη ποσότητα από το φυτό προκαλώντας βραχύβια προβλήματα υγείας στο ζώο, έτσι ώστε απορριφθεί η επιλογή του. Το φυτό ονομάζεται και αγλέουρας που συνδέεται με τη γνωστή φράση «έφαγε τον αγλέουρα», υπονοώντας την ανώτατη υπερβολή στο φαγητό. Η έκφραση πιστεύεται ότι προέκυψε λόγω της σχετικής δυσφορίας που προκαλείται μετά από την υπερβολική κατανάλωση φαγητού, παρόμοιας με αυτής που προκαλείται από τη βρώση του φυτού.

Λόγω της σχετικά ευρείας του εξάπλωσης στο όρος Παγγαίο, δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες απειλές και πιέσεις οι οποίες θα οδηγούσαν στη σημαντική μείωση του πληθυσμού του.

–

Δεν υπόκειται σε κάποιο εθνικό ή διεθνές καθεστώς προστασίας.