Crocus chrysanthus

Απαντά σε λιβάδια, σε ξέφωτα, σε αραιούς θαμνώνες και σε κράσπεδα (άκρες) δασών. Συνήθως παρατηρείται στα χαμηλά και μεσαία υψόμετρα του βουνού, αν και καταγράφεται και σε μεγαλύτερα υψόμετρα (περίπου 1.650 μ.)

Ο χρύσανθος κρόκος σχηματίζει πολυπληθείς αποικίες στο Παγγαίο. Πρόκειται για ένα γεώφυτο, με μικρές διαστάσεις, δηλαδή για φυτό που το υπέργειο τμήμα του νεκρώνεται κατά τη δυσμενή περίοδο του χρόνου και τα όργανα επιβίωσής του βρίσκονται με τη μορφή μικρού βλαστού και βολβού μέσα στο έδαφος προστατευμένα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Τα φύλλα του, 3-5(-6), είναι χνουδωτά και παρόντα κατά την άνθηση. Τα άνθη του είναι χρυσοκίτρινα, με ανθήρες κίτρινους και στύλο κίτρινο έως πορτοκαλοκόκκινο, που διαιρείται σε τρία μέρη. Είναι ένα από τα πρώτα φυτά που ανθίζουν (Φεβρουάριο-Απρίλιο), κάποιες φορές ακόμη και όταν το έδαφος είναι καλυμμένο από χιόνι. Τα φυτά μπορούν να διατρυπούν τον πάγο και εμφανίζονται στην επιφάνεια απολαμβάνοντας τη μικρή διάρκεια ημερήσιου φωτός. Και το κατορθώνουν λειτουργώντας σαν μια σόμπα. Οι επιστήμονες την ονομάζουν θερμική αναπνοή και είναι αποτέλεσμα χρήσης του φωτοσυνθετικού υλικού που αποθηκεύτηκε στους υπόγειους βολβούς κατά την διάρκεια του προηγούμενου χρόνου. Το άνθος με ανεβασμένη τη θερμοκρασία, όχι μόνο μπορεί και διατρυπά τον πάγο αλλά διατηρεί και έντονο μεταβολισμό, και το πιο εκπληκτικό, διατηρεί αυτή τη θερμοκρασία και μετατρέπεται σε «καταφύγιο θερμότητας» για τα έντομα, τα οποία με τη σειρά τους τα χρησιμοποιούν για τροφή, στέγη αλλά και ερωτική φωλιά. Έτσι και οι οργανισμοί μένουν ικανοποιημένοι και δημιουργούν μια άριστη σχέση, μία κατάσταση όπου κερδίζουν και τα δύο μέρη. Οι ιδιότητες του χρύσανθου κρόκου είναι ίδιες με του γνωστού καλλιεργούμενου σαφράν (C. sativus).

Λόγω της σχετικά ευρείας του εξάπλωσης στο όρος Παγγαίο, δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες απειλές και πιέσεις οι οποίες θα οδηγούσαν στη σημαντική μείωση του πληθυσμού του.

–

Δεν υπόκειται σε κάποιο εθνικό ή διεθνές καθεστώς προστασίας.