Καφέ αρκούδα

Η καφέ αρκούδα βρίσκεται στη Βόρεια Αμερική, Παλαιαρκτική Ασία, Βόρεια και Ανατολική Ευρώπη, τα Καρπάθια. Η Βαλκανική χερσόνησος και διάφορες περιοχές στην Ισπανία και την Ιταλία κατοικούνται από ένα γενετικά διαφοροποιημένο, εναπομείναντα Πλειστόκαινο πληθυσμό.

Μέχρι το τέλος του19ου αιώνα στη Βουλγαρία η Καφέ αρκούδα κατοικεί σε όλα τα βουνά και την περιοχή του Ludogorie (Λουντογκόριε). Μετά τη δεκαετία του 30 παρατηρήθηκε μόνο στο κεντρικό Βαλκανικό εύρος και τον ορεινό όγκο Ρίλα-Ροδόπης.

Οι κύριοι βιότοποι της Καφέ Αρκούδας είναι τα δάση με κωνοφόρα και φυλλοβόλα δέντρα που συνήθως υπερβαίνουν το υψόμετρο των 600-1000 μ., οι υποαλπικοί θάμνοι, οι βραχώδεις ορεινοί όγκοι και τα φαράγγια. Οι συνθήκες είναι κατάλληλες λόγω της πλούσιας τροφικής βάσης, των διατηρημένων βιότοπων και της απόστασης από τους ανθρώπους. Οι αρκούδες ακολουθούν έναν συγκεκριμένο ετήσιο κύκλο που σχετίζεται με τις εποχές, τον βιότοπο και τη τροφική βάση. Πέφτουν σε χειμερία νάρκη 3 έως4 μήνες το χρόνο, αλλά ποτέ δεν πέφτουν κάτω από βαθύ ύπνο. Η καφέ αρκούδα βγαίνει από τη χειμερινή της φωλιά πιο συχνά το Μάρτιο ή τον Απρίλιο. Το Μάιο και τον Ιούνιο είναι η εποχή του ζευγαρώματος. Τα θηλυκά φτάνουν σε σεξουαλική ωριμότητα στην ηλικία των 3-4 χρόνων, τα αρσενικά στην ηλικία των 5-6 χρόνων. Μετά την εποχή του ζευγαρώματος, οι αρκούδες τρώνε πάρα πολύ για να συσσωρεύσουν λίπος για τους χειμερινούς μήνες. Το θηλυκό γεννάει μια φορά κάθε 2-3 χρόνια, κυρίως σε σπηλιές, συχνά δίπλα σε ανώτερα δασικά σύνορα. Τα μικρά γεννιούνται συνήθως στον Ιανουάριο-Φεβρουάριο, τυφλά και αβοήθητα και ζυγίζουν μόνο 300-500 γραμ. Ακολουθούν τη μητέρα τους για 2 έτη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το θηλυκό δεν ζευγαρώνει. Αν αυτό συμβεί, τα μικρά αφήνουν τη μητέρα τους νωρίτερα έτσι ώστε να μην τραυματιστούν ή σκοτωθούν από το αρσενικό. Στη Βουλγαρία μόνο τα έγκυα θηλυκά έχουν έναν υποχρεωτικό λήθαργο. Η περιοχή των εγχώριων αρκούδων συνήθως είναι 1500 και 5000 εκτάρια.

Μη ευνοϊκή – ανεπαρκής.

Η Καφέ Αρκούδα είναι ένα προστατευμένο είδος που περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα 2 και 3 του Νόμου περί Βιοποικιλότητας (BDA) και στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης. Το είδος περιλαμβάνεται επίσης στο Παράρτημα ΙI της Σύμβασης για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας (CITES) και στο Παράρτημα ΙΙ και Παράρτημα IV της Οδηγίας του Συμβουλίου 92/43/EEC της 21^ης Μαΐου 1992 σχετικά με τη διατήρηση φυσικών βιότοπων και άγριας πανίδας και χλωρίδας (Οδηγία περί Βιότοπων).

Η Καφέ Αρκούδα είναι μέρος του Κόκκινου Βιβλίου Δεδομένων της Βουλγαρίας (2015) με κατηγορία ‘Υπό εξαφάνιση’.

Το είδος περιλαμβάνεται στη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης στον Κόκκινο Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών με κατηγορία Είδος Ελάχιστης Ανησυχίας (Species of Least Concern).

*Σημείωση: Για την περιγραφή των σπονδυλωτών ζώων χρησιμοποιούνται πληροφορίες από: Golemanski, V. & al. (eds). 2015. Red Data Book of the Republic of Bulgaria(Κόκκινο Βιβλίο Δεδομένων της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας), Τόμος 2. Ζώα. BAS & MoEW, Sofia(Σόφια) [English ed.(Αγγλική έκδοση):ISBN 978-954-9746-22-8 (IBER – BAS), 978-954-8497-18-3 (MoEW), η ιστοσελίδα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης.