Χρυσοβασιλίσκος

Παρατηρείται σε ποσοστό μικρότερο του 2 % του εθνικού πληθυσμού που εκτιμάται σε 1.000 – 5.000 ζευγάρια. Η κατάσταση του τοπικού πληθυσμού του, ο οποίος δεν είναι απομονωμένες εντός της ευρύτερης περιοχής εξάπλωσης, εκτιμάται ως καλή. Είναι δυνατόν να παρατηρηθεί συχνότερα κατά την μετανάστευση του, οπότε και απαντάται τόσο σε φυλλοβόλα και μικτά δάση, όσο και σε θαμνώνες αλλά και ομάδες δενδρώδους και θαμνώδους βλάστησης ακόμη και εντός των οικισμών της περιοχής μελέτης.

Το μικρότερο πτηνό της Ευρώπης. Ανοιχτοπράσινος πάνω, υπόλευκος κάτω, με κοντό λαιμό και μεγάλο κεφάλι που του προσδίδουν μια χαριτωμένη στρογγυλή εμφάνιση. Σκούρο μάτι που δείχνει μεγάλο στο ανοιχτόχρωμο πρόσωπο. Κορόνα με χαρακτηριστική χρυσοκίτρινη γραμμή, με πορτοκαλί κέντρο στα αρσενικά, που περιβάλλεται από μαύρη μπορντούρα. Η κορόνα είναι ιδιαίτερα εμφανής και εντυπωσιακή σε επίδειξη, όταν τα φτερά είναι φουσκωμένα. Η χρυσή του κορόνα και το μικροσκοπικό του μέγεθος οδήγησαν στον χαρακτηρισμό του ως «βασιλιά των πτηνών», κάτι που αντικατοπτρίζεται στην κοινή και την επιστημονική του ονομασία. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο θρύλος λέει ότι κέρδισε αυτόν τον τίτλο σε έναν διαγωνισμό όπου βασιλιάς των πτηνών θα χριζόταν αυτό που θα πετούσε πιο ψηλά. Ο αετός ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί, όμως όταν κουράστηκε, ένα μικρό πτηνό που ήταν κρυμμένο στα φτερά του συνέχισε να πετά ψηλότερα… Αεικίνητος, μετακινείται αδιάκοπα συνήθως φτερουγίζοντας ανάμεσα στα κλαδιά ψηλά στα δέντρα.

Μόνιμος κάτοικος της περιοχής, πιο κοινός τον χειμώνα. Αναπαράγεται κυρίως σε δάση κωνοφόρων σε μεγάλα υψόμετρα. Τον χειμώνα παρατηρείται και χαμηλότερα, συχνά σε μικτά κοπάδια με παπαδίτσες. Εκτός αναπαραγωγικής περιόδου χρησιμοποιεί και δάση φυλλοβόλων, θαμνότοπους και ανοιχτές περιοχές. Η φωλιά του είναι ένα μικρό καλά μονωμένο κύπελλο, προσκολλημένο σε λεπτά κλαδιά, όχι πολύ ψηλά στο δέντρο. Συνήθως ανατρέφουν δύο γενιές νεοσσών κάθε χρόνο, με το αρσενικό να φτιάχνει δεύτερη φωλιά. Τρέφεται με έντομα όπως μύγες, αφίδες, αράχνες και κάμπιες, τα οποία συλλαμβάνει στον αέρα. Περιστασιακά θα τραφεί στο έδαφος ψάχνοντας για έντομα ανάμεσα στα πεσμένα φύλλα μαζί με παπαδίτσες.

Η βασικότερη απειλή για το είδος είναι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες κατά την διάρκεια του χειμώνα, οι οποίες αν είναι παρατεταμένες για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορούν να μειώσουν σημαντικά τους πληθυσμούς του είδους, ωστόσο με πρόσκαιρο συνήθως χαρακτήρα καθώς το είδος ανακάμπτει γρήγορα πληθυσμιακά.

Μειωμένης Ανησυχίας.

Προστατεύεται από τις Συμβάσεις της Βέρνης (Παράρτημα ΙΙ) και της Βόννης (Παράρτημα ΙΙ). Σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο στην Ελλάδα και με την IUCN σε ευρωπαϊκό επίπεδο το είδος δεν κατατάσσεται σε κατηγορία απειλής. Κατατάσσεται στη κατηγορία SPEC 2 ειδών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ως προς την προστασία τους από την BirdLife International.