Λεοπάρ φίδι

(Zamenis situla)
Το λεοπάρ φίδι βρίσκεται στη δυτική ακτή της Βαλκανικής χερσονήσου, στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης), Βόρεια Μακεδονία, Νότια Βουλγαρία. Βρίσκεται επίσης στη Νότια Ιταλία, Σικελία, Μάλτα, τη νότια ακτή της Χερσονήσου της Κριμαίας και στη δυτική ακτή της Τουρκίας.
Miroslav Slavchev

Κατανομή των ειδών

Το λεοπάρ φίδι βρίσκεται στη δυτική ακτή της Βαλκανικής χερσονήσου, στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης), Βόρεια Μακεδονία, Νότια Βουλγαρία. Βρίσκεται επίσης στη Νότια Ιταλία, Σικελία, Μάλτα, τη νότια ακτή της Χερσονήσου της Κριμαίας και στη δυτική ακτή της Τουρκίας. Στη Βουλγαρία το είδος βρίσκεται στην κοιλάδα του Πετρίτς -Σαντάνσκι, το φαράγγι της Κρέσνας και γύρω από τη Σωζόπολη. Η τοποθεσία κοντά στο Ασένοβγκραντ δεν έχει επιβεβαιωθεί για σχεδόν έναν αιώνα και πιθανόν δεν υπάρχει σήμερα (Κόκκινο Βιβλίο Δεδομένων της Βουλγαρίας, 2015).

Περιγραφή του είδους (βιολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά)

Το λεοπάρ φίδι (Zamenis situla) είναι ένα μη δηλητηριώδες φίδι μεσαίου μεγέθους. Φτάνει σε μήκος περίπου τα 100 εκ., σε σπάνιες περιπτώσεις λίγο περισσότερο. Το είδος έχει μια ελκυστική απόχρωση. Η πλάτη είναι ανοιχτό γκρι ή ανοιχτό μπεζ, με εγκάρσιες κόκκινες κηλίδες με μαύρη άκρη. Κάποιες φορές οι κηλίδες ενώνονται εν μέρει για να σχηματίσουν δύο ρίγες κατά μήκος. Υπάρχουν επίσης δείγματα με δύο καθαρά εξέχουσες, παράλληλες κόκκινες ρίγες με μαύρη άκρη. Το κεφάλι είναι ανοιχτόχρωμο με μια χαρακτηριστική σκούρη κηλίδα. Υπάρχει μια σκούρη ρίγα από το πίσω μέρος του στόματος έως την βρεγματική περιοχή. Υπάρχει μια αψιδωτή μαύρη ρίγα μπροστά από τα μάτια και μια κάθετη σκούρη κηλίδα κάτω από τα μάτια. Η κοιλιά μπορεί να είναι ανοιχτόχρωμη με σκούρες κηλίδες (ή μια κατά μήκος σκούρη ρίγα) ή σκούρο γκρο – έως και σχεδόν μαύρη. Το είδος είναι κυρίως ενεργό τη νύχτα. Τρέφεται με μικρά τρωκτικά και εντομοφάγα θηλαστικά, τα οποία συνήθως πιάνει στα υπόγειά τους καταφύγια. Σπάνια τρέφεται με εκκολαπτόμενα πουλιά και σαύρες. Το λεοπάρ φίδι πνίγει το θύμα του τυλίγοντας τον εαυτό του γύρω απ’ αυτό. Το ζευγάρωμα είναι το Μάιο. Γεννά 2-5 αυγά, πιο συχνά στο πρώτο μισό του Ιουλίου. Η σεξουαλική ωριμότητα επέρχεται στο τρίτο ή τέταρτο έτος. Κατοικεί σε ξηρά, ζεστά εδάφη, κυρίως βραχώδη και πετρώδη με καλά ανεπτυγμένο μικροανάγλυφο και μεταβατική – Μεσογειακή βλάστηση με γρασίδι και θάμνους. Στη Βουλγαρία βρίσκεται έως και περίπου 650 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αλλά σε άλλα μέρη του πεδίου της βρίσκεται έως και 1600 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (δεδομένα από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης).

Κατάσταση διατήρησης

Άγνωστη.

Κατάσταση διατήρησης

Το λεοπάρ φίδι είναι ένα προστατευμένο είδος που περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα 2 και 3 του Νόμου περί Βιοποικιλότητας (BDA) και στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης. Το είδος περιλαμβάνεται επίσης στο Παράρτημα ΙΙ και Παράρτημα IV της Οδηγίας του Συμβουλίου 92/43/EEC της 21ης Μαΐου 1992 σχετικά με τη διατήρηση φυσικών βιότοπων και άγριας πανίδας και χλωρίδας (Οδηγία περί Βιότοπων). Το λεοπάρ φίδι είναι μέρος του Κόκκινου Βιβλίου Δεδομένων της Βουλγαρίας (2015) με κατηγορία ‘Είδη υπό εξαφάνιση’ και περιλαμβάνεται επίσης στη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης στον Κόκκινο Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών με κατηγορία Είδος Ελάχιστης Ανησυχίας.

 

*Σημείωση: Για την περιγραφή των αμφίβιων και ερπετών χρησιμοποιούνται πληροφορίες από: Golemanski, V. & al. (eds). 2015. Red Data Book of the Republic of Bulgaria(Κόκκινο Βιβλίο Δεδομένων της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας), Τόμος 2. Ζώα. BAS & MoEW, Sofia(Σόφια) [English ed.(Αγγλική έκδοση):ISBN 978-954-9746-22-8 (IBERBAS), 978-954-8497-18-3 (MoEW), Biserkov, V. (Εκδότης), 2007. Ένας Οδηγός Πεδίου για Αμφίβια και Ερπετά της Βουλγαρίας. Σόφια, Πράσινα Βαλκάνια, 196 pp.,  η ιστοσελίδα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης.