Κατανομή των ειδών
Το όνοσμα εμφανίζεται σε ξηρές και ασβεστολιθικές πετρώδεις θέσεις, σε λιβάδια, βραχώδη πρανή και βραχώδεις εξάρσεις, μέσα σε θαμνώνες και δάση στα χαμηλά και μεσαία υψόμετρα, από τα 300 έως τα 1.000 περίπου μέτρα.
Περιγραφή του είδους (βιολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά)
Πολυετές ποώδες φυτό με πολλούς όρθιους τριχωτούς βλαστούς, ύψους έως 30 εκατοστά. Τα φύλλα στο κάτω μέρος του βλαστού είναι γραμμοειδή, λογχοειδή και τριχωτά. Τα άνθη του είναι πλατιά σωληνοειδή, έχουν ανοιχτό κίτρινο χρώμα, και κρέμονται από πολύ μικρούς ποδίσκους (ίσως τους έχετε ακούσει με το όνομα κοτσάνια, δηλαδή πρόκειται για το τμήμα του άνθους που το συνδέει με τον βλαστό). Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Ιούλιο. Έχει ιδιαίτερη αισθητική αξία λόγω των ανθέων του και επιπλέον αποτελεί ευχάριστη τροφή για τους όνους (γαϊδούρια), οι οποίοι το αναζητούν με την οσμή, από όπου και πήρε και το όνομά του (όνος + οσμή).
Λόγω της σχετικά ευρείας του εξάπλωσης στο όρος Παγγαίο, δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες απειλές και πιέσεις οι οποίες θα οδηγούσαν στη σημαντική μείωση του πληθυσμού του.
Κατάσταση διατήρησης
Προεδρικού Διατάγματος 67/81 (Φ.Ε.Κ. 23/Α/30-01-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας αυτών».
Κατάσταση διατήρησης
Θεωρείται σημαντικό είδος καθώς η παγκόσμια εξάπλωσή του περιορίζεται στη Βαλκανική χερσόνησο και την Ανατολία. Για τον λόγο αυτό συμπεριλαμβάνεται στον πίνακα (με την συνώνυμη ονομασία του Onosma psammophila) του Προεδρικού Διατάγματος 67/81 (Φ.Ε.Κ. 23/Α/30-01-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας αυτών».