Lilium martagon

Μπορεί κανείς να το εντοπίσει σε διάφορα μέρη του όρους Παγγαίο αλλά με μικρό συνήθως αριθμό ατόμων και διάσπαρτη κατανομή. Συνήθως το συναντάμε σε διάκενα δασών οξιάς και σε υπαλπικά λιβάδια (ιδιαίτερα σε κοιλώματα του εδάφους με αυξημένη υγρασία), σε υψόμετρα άνω των 1.000 μ.

Το μέγεθος του πληθυσμού του κρίνεται ικανοποιητικό. Πολυετές φυτό με ύψος που μπορεί να φτάσει και τα 125 εκ. (οριακά μέχρι τα 150 εκ.) και φύλλα σε σπονδύλους, δηλαδή βγαίνουν από το ίδιο σημείο του βλαστού και είναι σε ομάδες των 5-10. Τα φύλλα είναι μήκους 7-15 εκ., με σχήμα αντίθετης λόγχης ή ελλειπτικά και με οξεία κορυφή. Τα άνθη του βγαίνουν ανά 4-12 (σπάνια ένα άνθος σε κάθε φυτό), σε ακραίες ταξιανθίες και είναι στραμμένα προς τα κάτω. Χαρακτηριστικά των ανθέων είναι τα πέταλα (και εδώ ονομάζονται τέπαλα), τα οποία είναι έντονα ανεστραμμένα (κοιτούν τον ουρανό) και το χρώμα τους είναι σκούρο ερυθροϊώδες με ακόμη πιο σκούρου χρώματος στίγματα. Ονομάζεται και «Κρίνος η Τουρκοπούλα» λόγω των ανεστραμμένων πετάλων του, που μοιάζουν ως Τούρκικο τουρμπάνι. Γνωστό από παλιά για τις φαρμακευτικές ιδιότητες της ρίζας του, στο εκχύλισμα της οποίας αποδίδονται καρδιοτονωτικές, διουρητικές, μαλακτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες. Απαντά σε φωτεινά δάση και λιβάδια στην ορεινή και υπαλπική ζώνη, σε υψόμετρα από 650-1.900 μ. Δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά το γεωλογικό υπόστρωμα ενώ θα το δούμε ανθισμένο κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο, ανάλογα με το υψόμετρο.

Λόγω της σχετικά ευρείας του εξάπλωσης στο όρος Παγγαίο, δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες απειλές και πιέσεις οι οποίες θα οδηγούσαν στη σημαντική μείωση του πληθυσμού του. Ωστόσο, λόγω της εντυπωσιακής του μορφής, η ανεξέλεγκτη συλλογή του θα οδηγούσε σε μείωση του πληθυσμού του.

Άλλων Σημαντικών Ειδών Φυτών (ΑΣΕΦ) της Ελλάδας που συνοδεύει την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.

Συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των φυτικών ειδών του Προεδρικού Διατάγματος 67/81 (Φ.Ε.Κ. 23/Α/30-01-1981) «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας αυτών», καθώς επίσης και στη λίστα των Άλλων Σημαντικών Ειδών Φυτών (ΑΣΕΦ) της Ελλάδας που συνοδεύει την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.