Cyclamen hederifolium

Μπορεί να βρεθεί παντού στο όρος Παγγαίο, καθώς είναι ιδιαίτερα κοινό είδος σε θαμνώνες και δάση των χαμηλών και μέσων υψομέτρων. Εμφανίζεται και σε διάκενα, σε σκιερές από βράχους θέσεις ή κάτω από μεμονωμένους θάμνους και δένδρα.

Με μεγάλο αριθμό ατόμων, καθώς σχηματίζει πολυπληθείς αποικίες. Νανώδες ποώδες φυτό, με μαύρο κόνδυλο, ινώδη στο κατώτερο τμήμα του. Λόγω της ομοιότητας του σχήματος του με τη χελώνα ήταν γνωστό στους αρχαίους Έλληνες ως χελώνιο. Τα φύλλα του, που μοιάζουν με τα φύλλα του κισσού, είναι καρδιόσχημα, έχουν μακρύ μίσχο και οδοντωτές παρυφές. Το χρώμα τους είναι βαθύ πράσινο και συχνά φέρουν ανοιχτοπράσινες-λευκωπές κηλίδες κατά μήκος των νευρών. Η κάτω επιφάνεια μπορεί να είναι κοκκινωπή. Τα άνθη είναι μεμονωμένα σε μακρείς ποδίσκους, ροδίζοντα με βαθύ πορφυρό χρώμα στο σημείο που ενώνονται τα πέταλα. Ανθίζει το φθινόπωρο μέχρι νωρίς τον χειμώνα. Το κυκλάμινο αναπτύσσεται σε σκιερά και σχετικά υγρά περιβάλλοντα. Οι κόνδυλοι του φυτού σε νωπή κατάσταση είναι τοξικοί, αν και τους αποδίδονται φαρμακευτικές ιδιότητες, όπως η θεραπεία της ιγμορίτιδας και της ωτίτιδας. Ο Θεόφραστος αναφέρει τη ρίζα ως καλό φυλαχτό για γρήγορο τοκετό και ως ερωτικό φίλτρο. Ο Πλίνιος αποδίδει στη ρίζα ιδιότητες που την καθιστούν αντίδοτο στα τσιμπήματα φιδιών αλλά και αποτρεπτικό…για τα κακά μάγια. Χρησιμοποιείται και ως ομοιοπαθητικό φάρμακο σε προβλήματα όρασης διαφόρων τύπων, που συχνά συνδυάζονται με ίλιγγο και πονοκέφαλους. Έχει ιδιαίτερη αισθητική αξία λόγω του άνθους του.

Λόγω της σχετικά ευρείας του εξάπλωσης στο όρος Παγγαίο, δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες απειλές και πιέσεις οι οποίες θα οδηγούσαν στη σημαντική μείωση του πληθυσμού του.

Μειωμένης Ανησυχίας.

Το κυκλάμινο σύμφωνα με την IUCN εντάσσεται στην κατηγορία φυτών «Μειωμένης Ανησυχίας» (LC-Least Concern). Συμπεριλαμβάνεται στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης CITES, της σύμβασης δηλαδή για το Διεθνές Εμπόριο Ειδών Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση.