Centaurea pangaea

Σπάνιο, τοπικό ενδημικό είδος του Παγγαίου. Εμφανίζεται σε ανοιχτές βραχώδεις θέσεις μεγάλων κλίσεων και σε βραχώδεις ακρώρειες σε υψόμετρα από 1.250 έως τα 1.870 μ.

Σχηματίζει αραιούς υποπληθυσμούς (μεμονωμένα διάσπαρτα άτομα) στις θέσεις στις οποίες καταγράφηκε. Πολυετές, εντυπωσιακό ποώδες φυτό, με ξυλοποιημένη, πασσαλώδη ρίζα. Αναπτύσσεται σε τούφες που δημιουργούνται από βλαστούς, οι οποίοι μπορούν να φτάσουν τα 50 εκ. Οι βλαστοί είναι απλοί ή έχουν λίγες διακλαδώσεις στο ανώτερο τμήμα τους. Τα φύλλα είναι πολύ στενά (γραμμοειδή), επίπεδα ή ελαφρώς κυρτά, με αραιές αραχνοειδείς τρίχες και λίγους αδένες και σπάνια μπορεί να είναι ελαφρώς τριχωτά. Οι ανθοφόροι βλαστοί καταλήγουν σε ροδοπόρφυρα «άνθη». Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα σύνθετο άνθος (κεφάλιο), που αποτελείται από πολυάριθμα, μικρά, άνθη, που είναι πυκνά τοποθετημένα πάνω σε ένα πλατύ δίσκο, με περίβλημα σαν καλάθι. Τα εσωτερικά του άνθη είναι ροδόχρωμα ενώ τα εξωτερικά είναι πορφυρά, δίνοντας έναν διπλό χρωματισμό στο κεφάλιο. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο. Η ανακάλυψη και η περιγραφή του έγιναν σχετικά πρόσφατα (1978) και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα ενδημικά φυτά του βουνού. Προτιμά φωτεινές βραχώδεις θέσεις (μεγάλων κλίσεων) σε κορυφές και σε υψόμετρα που προσεγγίζουν τα όρια του δάσους. Το γένος Centaurea περιλαμβάνει τουλάχιστον 519 είδη στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο, με περίπου 120 από αυτά να βρίσκονται στην Ελλάδα συμπεριλαμβανομένων μεταξύ αυτών και πολλών τοπικών ενδημικών, όπως το αυτό που περιγράφεται. Το επιστημονικό όνομα του γένους μάλλον σχετίζεται με τον μυθικό Κένταυρο Χείρωνα, δάσκαλο του Ασκληπιού και παιδαγωγού του Αχιλλέα. Αυτό το βότανο χρησιμοποίησε ο Χείρωνας για την επούλωση της πληγής που του είχε κάνει κατά λάθος στο πόδι ο Ηρακλής.

Η μικρή γεωγραφική του εξάπλωση, ο μικρός πληθυσμός του, σε συνδυασμό με τη μειωμένη ανταγωνιστική του ικανότητα το καθιστούν ένα ιδιαίτερο είδος για το Παγγαίο. Λόγω του ιδιαιτέρως απρόσιτου βιοτόπου του είδους, τα φυτά δεν διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο από τη βόσκηση. Είναι όμως πιθανόν να υπάρξει κίνδυνος από συλλογές των φυτών του. Σοβαρότερο κίνδυνο αποτελεί η συνεχιζόμενη σταδιακή κάλυψη των ανοιχτών βραχωδών θέσεων από την επέκταση της υψηλής βλάστησης.

–

Δεν υπόκειται σε κάποιο εθνικό ή διεθνές καθεστώς προστασίας.