Τσαλαπετεινός

To είδος αναπαράγεται στη περιοχή μελέτης, σε ποσοστό μικρότερο του 2 % του εθνικού πληθυσμού που αντιστοιχεί σε 60.000 – 80.000 ζευγάρια, με την κατάσταση του τοπικού πληθυσμού του, ο οποίος δεν είναι απομονωμένος εντός της ευρύτερης περιοχής εξάπλωσης, να εκτιμάται ως καλή. Στην περιοχή μελέτης το είδος απαντάται κυρίως εντός των αγροτοδασικών οικοσυστημάτων των χαμηλότερων υψομετρικά περιοχών, σε βοσκοτόπους και δασικά ξέφωτα. Παρατηρείται σε αντίστοιχου τύπου περιοχές ακόμη και κοντά στους οικισμούς.

Από τα πιο φανταχτερά και ξεχωριστά πτηνά της περιοχής. Ρόδινος-μπεζ, με ασπρόμαυρες ραβδωτές και έντονα αποστρογγυλωμένες φτερούγες. Το μεγάλο κανελί με μαύρες άκρες λοφίο του ξεδιπλώνεται σε σχήμα βεντάλιας. Το ράμφος του είναι μακρύ, στενό και κυρτό προς τα κάτω. Καχύποπτος, κρατά απόσταση από τον άνθρωπο. Το πέταγμά του είναι ασταθές, ακανόνιστο, με ανεβοκατεβάσματα, συνήθως χαμηλά πάνω από το έδαφος. Ο διάσημος «Έποψ» του Αριστοφάνη, η επιστημονική ονομασία του παραπέμπει στο τρισύλλαβο «ουπ ουπ ουπ» τραγούδι του. Μαζί με τα χελιδόνια, συνδέεται με τον ερχομό της άνοιξης.

Αποδημητικό πτηνό. Αναπαράγεται στο Παγγαίο και διαχειμάζει στη ζώνη της σαβάνας νοτίως της Σαχάρας στην Αφρική. Χρησιμοποιεί ανοιχτές αγροτικές περιοχές με μικρά δάση, θάμνους, βοσκοτόπους, δενδροκαλλιέργειες και μεγάλα πάρκα πόλεων. Κατασκευάζει τη φωλιά του μέσα σε μια τρύπα ή σχισμή, που μπορεί να βρίσκεται σε ένα δέντρο ή σε κάποια κάθετη επιφάνεια (τοίχο, βράχο), σε ένα κτίριο, σε ξερολιθιές και έχει στενή είσοδο. Τρέφεται κυρίως με έντομα, λιγότερο με σκουλήκια, αράχνες, σαλιγκάρια και σπάνια με μικρά ερπετά και αμφίβια. Αναζητεί την τροφή του μοναχικά σε γυμνά ή με χαμηλό χορτάρι επίπεδα εδάφη, βυθίζοντας το ράμφος του σχεδόν σε όλο το μήκος του. Το μυϊκό σύστημα της κεφαλής του επιτρέπει στο ράμφος να είναι ανοικτό όταν βυθίζεται, διευκολύνοντας έτσι τη σύλληψη της λείας και αφήνοντας μια μικρή στρογγυλή οπή σαν ίχνος. Επίσης αναζητά έντομα ανασκαλίζοντας σωρούς φύλλων, αναποδογυρίζοντας πέτρες ή αποκολλώντας τον φλοιό δένδρων.

Οι βασικότερες απειλές για το είδος είναι η επέκταση και εντατικοποίηση της γεωργίας με αποτέλεσμα τη μείωση της διαθεσιμότητας τροφής και των κατάλληλων θέσεων φωλεοποίησης. Η λαθροθηρία, λόγω του εντυπωσιακού του παρουσιαστικού, αποτελεί επίσης μια απειλή για το είδος.

Μειωμένης Ανησυχίας.

Προστατεύεται από την Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα ΙΙ). Σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο στην Ελλάδα και με την IUCN σε ευρωπαϊκό επίπεδο το είδος δεν κατατάσσεται σε κατηγορία απειλής. Επίσης, δεν κατατάσσεται σε κατηγορία ειδών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ως προς την προστασία τους από την BirdLife International.