Καλόγερος

(Parus major)
Μόνιμος κάτοικος της περιοχής. Δασόβιο είδος, ζει σε όλους τους τύπους δασών αλλά προτιμάει ανοιχτά δάση φυλλοβόλων.
Sophia Siggiridou_Kostas Vidakis, MSc

Κατανομή των ειδών

Κοινό είδος και μόνιμος κάτοικος της περιοχής μελέτης. Στη περιοχή βρίσκεται σε ποσοστό μικρότερο του 2 % του εθνικού πληθυσμού που εκτιμάται ότι αριθμεί 870.000 – 1.080.000 ζευγάρια, με την κατάσταση του τοπικού πληθυσμού του, ο οποίος δεν είναι απομονωμένος εντός της ευρύτερης περιοχής εξάπλωσης, να εκτιμάται από καλή έως εξαιρετική. Το είδος είναι ευρύτοπο και απαντάται σε πληθώρα ενδιαιτημάτων της περιοχής, δείχνοντας ωστόσο μεγαλύτερη προτίμηση σε ανοιχτά δάση βελανιδιάς, σε οικοτόνους δασών και ανοιχτών ενδιαιτημάτων καθώς και στις χαμηλού υψομέτρου αγροτοδασικές εκτάσεις της περιοχής μελέτης. Επίσης το είδος δραστηριοποιείται σε φυτείες, οπωρώνες, ελαιώνες ακόμη και σε πάρκα ή ανθρωπογενή ενδιαιτήματα που περιλαμβάνουν ομάδες δέντρων ή θάμνων εντός των οικισμών της περιοχής μελέτης.

 

Περιγραφή του είδους (βιολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά)

Η μεγαλύτερη παπαδίτσα. Όμορφο πτηνό με χαρακτηριστικό φτέρωμα. Μαύρο κεφάλι με μπλε-μαύρη κορόνα, μαύρο αυχένα, λαιμό και πάνω μέρος του στήθους, λευκωπά μάγουλα, πρασινωπά πάνω μέρη, κίτρινα κάτω μέρη με μαύρη κεντρική λωρίδα. Η λαμπρότητα του κίτρινου στην περιοχή του στήθους συσχετίζεται με την ποιότητα και την ευρωστία των αρσενικών. Χρήσιμα στη γεωργία, αφού αφαιρούν μεγάλες ποσότητες καμπιών από δενδροκαλλιέργειες για να ταΐσουν τα μικρά τους. Έξυπνα πτηνά, χρησιμοποιούν εργαλεία για να τραφούν. Έχει παρατηρηθεί η χρήση πευκοβελονών για την αφαίρεση προνυμφών εντόμων από τρύπες δέντρων. Επίσης, είναι το μοναδικό ωδικό πτηνό που τρυπάει το κεφάλι νυχτερίδων σε χειμέρια νάρκη και καταναλώνει το μυαλό τους.

Μόνιμος κάτοικος της περιοχής. Δασόβιο είδος, ζει σε όλους τους τύπους δασών αλλά προτιμάει ανοιχτά δάση φυλλοβόλων. Σε πυκνά δάση, φυλλοβόλων, κωνοφόρων ή μικτά, προτιμάει τα διάκενα. Συχνάζει επίσης σε πάρκα και κήπους αστικών περιοχών, ιδιαίτερα τον χειμώνα. Φωλιάζει κυρίως σε τρύπες δέντρων, αλλά και σε τεχνητές φωλιές (ξύλινα κιβώτια) και οπουδήποτε υπάρχει κατάλληλη είσοδος, όπως σε τοίχους, κάθετους βράχους, γραμματοκιβώτια, στάμνες, εξαεριστήρες. Τρέφεται κυρίως με έντομα και αράχνες που συλλαμβάνει στο φύλλωμα των δέντρων. Η διατροφή του περιλαμβάνει ακρίδες, μυρμήγκια, σκαθάρια, αφίδες, ψείρες, μύγες, μέλισσες και σφήκες. Το φθινόπωρο και τον χειμώνα, όταν τα έντομα σπανίζουν, τρέφεται και με μούρα και σπόρους που βρίσκει σε θάμνους, αλλά ακόμα και στο έδαφος, σε μικτά κοπάδια κυρίως με άλλες παπαδίτσες. Είναι ικανός να κρατά με τα πόδια του έναν σκληρό καρπό, όπως το φουντούκι, σπάζοντάς το με συνεχή χτυπήματα του ράμφους του για 20 λεπτά!

Το είδος δεν αντιμετωπίζει σοβαρές απειλές. Η αύξηση της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής, ειδικά την άνοιξη, μπορεί να οδηγήσει σε αναντιστοιχία μεταξύ διαθεσιμότητας τροφής και απαιτήσεων των νεοσσών με επιπτώσεις στην αναπαραγωγική επιτυχία σε ορισμένες περιοχές.

 

Κατάσταση διατήρησης

Μειωμένης Ανησυχίας.

Κατάσταση διατήρησης

Προστατεύεται από την Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα ΙΙ). Σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο στην Ελλάδα και με την IUCN σε ευρωπαϊκό επίπεδο το είδος δεν κατατάσσεται σε κατηγορία απειλής. Επίσης, δεν κατατάσσεται σε κατηγορία ειδών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ως προς την προστασία τους από την BirdLife International.