Αιγίθαλος

(Aegithalos caudatus)
Μόνιμος κάτοικος της περιοχής. Δασόβιο είδος, ζει κυρίως σε δάση φυλλοβόλων αλλά και μικτά φυλλοβόλων – κωνοφόρων με άφθονο θαμνώδη υπόροφο, προτιμώντας κρασπεδικά ενδιαιτήματα.
Sophia Siggiridou_Kostas Vidakis, MSc

Κατανομή των ειδών

Στην περιοχή παρατηρείται σε ποσοστό μικρότερο του 2% του εθνικού πληθυσμού που εκτιμάται ότι αριθμεί 20.000 – 50.000 ζευγάρια. Η κατάσταση του τοπικού πληθυσμού του, ο οποίος δεν είναι απομονωμένος εντός της ευρύτερης περιοχής εξάπλωσης, εκτιμάται ως καλή. Το είδος απαντάται στη περιοχή σε αφθονία δασικών ενδιαιτημάτων, συνήθως πλατυφύλλων ειδών με κατακόρυφη ορόφωση βλάστησης και οικοτόνους. Είναι δυνατόν να παρατηρηθεί και σε παρόχθια βλάστηση των χαμηλών αγροτοδασικών περιοχών ή σε ομάδες δέντρων και θάμνων που φύονται εκεί.

Περιγραφή του είδους (βιολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά)

Πολύ μικρό πτηνό. Μοιάζει με μικροσκοπική μπαλίτσα με ουρά, η οποία έχει μήκος όσο και το σώμα του και είναι στενή, μαύρη με λευκές ακμές. Το σώμα του είναι ασπρόμαυρο, με ανοιχτότερα κάτω μέρη και μαύρη πλάτη με καστανοκόκκινους ώμους. Το πολύ μικρό κεφάλι είναι λευκό με μαύρες ζώνες στα πλαϊνά του. Αεικίνητος, με χοροπηδηχτή και με ρηχό κυματισμό πτήση. Με ακροβατικές ικανότητες, προσκολλάται στα κλαδιά και μπορεί να κρεμαστεί ανάποδα. Όταν χάνουν τη φωλιά τους, συχνά βοηθούν στην εκκόλαψη των αυγών και την ανατροφή των νεοσσών συγγενικών ζευγαριών. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται το συνολικό αναπαραγωγικό αποτέλεσμα και οι βοηθοί κερδίζουν εμπειρία.

Μόνιμος κάτοικος της περιοχής. Δασόβιο είδος, ζει κυρίως σε δάση φυλλοβόλων αλλά και μικτά φυλλοβόλων – κωνοφόρων με άφθονο θαμνώδη υπόροφο, προτιμώντας κρασπεδικά ενδιαιτήματα. Απαντάται επίσης σε ερεικώνες και φρυγανότοπους, φυτοφράχτες με διάσπαρτα δέντρα, παρόχθια δάση, αγροτικές περιοχές, αλλά και σε πάρκα και κήπους αστικών περιοχών, ιδιαίτερα τον χειμώνα. Η φωλιά του αποτελεί περίτεχνη και ανθεκτική κατασκευή. Είναι κλειστή, ωοειδής, πλεγμένη με βρύα, φτερά και ιστούς αράχνης και καμουφλαρισμένη με κομμάτια φλοιού. Την κατασκευάζει σε διχάλες κλαδιών, συνήθως σε αγκαθωτούς θάμνους ή δέντρα, σε ύψος όχι μεγαλύτερο των 3 μ. Τρέφεται κυρίως με αρθρόποδα, προτιμώντας αυγά και προνύμφες πεταλούδων και νυχτοπεταλούδων. Σπάνια θα τραφεί με φυτικά είδη το φθινόπωρο. Εκτός αναπαραγωγικής περιόδου σχηματίζει μικρά κοπάδια 6-17 ατόμων. Εκτός της ομαδικής διατροφής, ο βασικός ρόλος του κοπαδιού φαίνεται να είναι το κοινωνικό κούρνιασμα. Οι μικρόσωμοι αιγίθαλοι δεν αντέχουν στο κρύο και η ανάπαυση σε ομάδες σε στενή επαφή τους βοηθά να επιβιώσουν τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

Είναι ευάλωτο σε δριμείς χειμώνες οπότε και ο πληθυσμός τους μπορεί να μειωθεί αισθητά, ενώ  λόγω της μεγάλης περιοχής ενδημίας των ομάδων του, κατά την χειμερινή περίοδο, ο κατακερματισμός και η υποβάθμιση των κατάλληλων ενδιαιτημάτων του μπορούν να απειλήσουν τοπικούς πληθυσμούς. Η αρπακτικότητα στις φωλιές του (από κορακοειδή, ικτίδες, και ερπετά) επίσης μπορεί να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στο πληθυσμό του είδους.

Κατάσταση διατήρησης

Μειωμένης Ανησυχίας.

Κατάσταση διατήρησης

Προστατεύεται από τις Συμβάσεις της Βέρνης (Παράρτημα ΙΙI) και της Βόννης (Παράρτημα ΙΙ). Σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο στην Ελλάδα και με την IUCN σε ευρωπαϊκό επίπεδο το είδος δεν κατατάσσεται σε κατηγορία απειλής. Επίσης, δεν κατατάσσεται σε κατηγορία ειδών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ως προς την προστασία τους από την BirdLife International.