Κονάκι

(Anguis fragilis)
Ημερόβιο αλλά κρυπτικό. Πιο δραστήριο την αυγή και το σούρουπο, συνήθως κρύβεται κάτω από βράχια και κούτσουρα.
Sophia Siggiridou_Kostas Vidakis, MSc

Κατανομή των ειδών

Παρατηρείται σε ποσοστό μικρότερο του 2% του εθνικού πληθυσμού, με την κατάσταση του τοπικού πληθυσμού του, ο οποίος δεν είναι απομονωμένος εντός της ευρύτερης περιοχής εξάπλωσής, να εκτιμάται από επαρκής έως καλή. Στη περιοχή μελέτης δύναται να εντοπιστεί σε υγρές κυρίως θέσεις με βλάστηση από τις χαμηλότερου υψομέτρου αγροτοδασικές περιοχές έως τις μεγαλύτερου υψομέτρου ανοιχτού τύπου εκτάσεις της αλπικής ζώνης.

Περιγραφή του είδους (βιολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά)

Άποδη σαύρα. Πολλοί την μπερδεύουν με φίδι, εξ ου και η λαϊκή ονομασία «φιδόσαυρα». Σε αντίθεση με τα φίδια φέρουν κινητά βλέφαρα (τα μάτια των φιδιών προστατεύει μόνιμα μια διαφανής φολίδα) και εξωτερικά σαφώς διακριτό ακουστικό πόρο. Το σώμα είναι κυλινδρικό, μήκους έως 50εκ, συνήθως καφέ ή γκριζωπό, λεπταίνοντας από το κεφάλι προς την ουρά. Κατά την αυτοτομία της ουράς, τον εσκεμμένο δηλαδή ακρωτηριασμό της που επιτυγχάνεται με κατάλληλη σύσπαση των μυών που περιβάλλουν τους σπονδύλους στο σημείο όπου ασκείται μηχανική πίεση από την επίθεση ενός θηρευτή, το τμήμα που αποκόπτεται χωρίζεται σε πολλά κομμάτια, όπως ένα ποτήρι που σπάει, προκαλώντας σύγχυση στον θηρευτή. Στη συνέχεια η ουρά αναγεννάται.

Ημερόβιο αλλά κρυπτικό. Πιο δραστήριο την αυγή και το σούρουπο, συνήθως κρύβεται κάτω από βράχια και κούτσουρα. Προτιμά σχετικά υγρά ενδιαιτήματα με πλούσια βλάστηση. Απαντάται σε λιβάδια, ανοιχτά δάση, θαμνότοπους, ερεικώνες, πάρκα και κήπους, ακόμα και σε μεγάλα υψόμετρα. Πέφτει σε χειμέρια νάρκη. Ωοζωοτόκο είδος. Χρησιμοποιεί τη διχαλωτή γλώσσα του, βγάζοντάς τη πολλές φορές, για να αντιληφθεί το περιβάλλον του και να εκτιμήσει την πιθανότητα κινδύνου ή εύρεσης λείας. Τρέφεται κυρίως με γυμνοσάλιαγκες και γαιοσκώληκες, αλλά και με έντομα, αράχνες και νεαρές σαύρες.

Οι βασικότερες απειλές για το είδος είναι η απώλεια των ενδιαιτημάτων του λόγω της επέκτασης και εντατικοποίησης της γεωργίας, της αστικοποίησης, των πυρκαγιών και της δάσωσης των ανοιχτού τύπου κατάλληλων ενδιαιτημάτων. Επίσης, το είδος σκοτώνεται σε δρόμους από την κυκλοφορία των οχημάτων, ενώ κοντά σε οικισμούς η αρπακτικότητα από τις οικόσιτες γάτες μπορεί να αποτελέσει απειλή για το είδος.

Κατάσταση διατήρησης

Μειωμένης Ανησυχίας.

Κατάσταση διατήρησης

Προστατεύεται από την Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα ΙΙΙ). Σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο στην Ελλάδα και με την IUCN σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφέρεται ως είδος μειωμένου ενδιαφέροντος.